Brigitta Santegoeds

Brigitta Santegoeds

Reis ik normaal het hele land door met mijn project, kwam ik deze keer dichter bij huis terecht bij Brigitta te Heerlen in het House of Colors Heerlen, een gebouw waar diverse kunstdisciplines zijn ondergebracht, variërend van schilderkunst, fotografie en muziek.

Nadat Brigitta een kop koffie had gemaakt begon ze haar verhaal.

“In het grijze verleden heb ik de kunstacademie gevolgd en op gegeven moment ga je op zoek naar jouw stijl. Zoals je ziet in mijn werk zijn bomen heel kenmerkend. Voor mij zijn bomen net als mensen, typerend voor wie ze zijn.
Een Berkenboom is heel veerkrachtig en met zijn witte bast, die hier en daar toch wat scheurtjes vertoont en soms stukje bast afstoot kun je vergelijken met het groeiproces van de mens die van nature heel puur is geboren, maar gaande weg toch wat tegenslagen krijgt maar ondanks alles door zijn veerkracht groeit.
Andere bomen zijn juist heel groot en hun takken reiken ver uit naar andere, waardoor je de helpende mens erin kunt terug zien.
Als ik in een bos loop dan is elk seizoen weer anders, zo is in de lente alles mooi groen maar in de herfst en winter vertonen de takken juist hele grillige patronen. In combinatie met de weersomstandigheden symboliseert het ook weer het leven, dat ook onderhevig is aan veranderingen van buiten af.
Het mooie van kunst is eigenlijk dat een ieder het vanuit zijn eigen invalshoek bekijkt.
Doordat ik ze expressionistisch schilder zien andere er weer bloedvaten in

Zelf groeide ik op in een bosrijke omgeving in Wijbosch, gemeente Schijndel en ik denk dat juist dat onderbewust ervoor heeft gezorgd dat hier de roots van mijn schilderkunst aan te herleiden is. Zelf wilde ik altijd wel iets creatiefs doen, maar in de jaren tachtig toen ik opgroeide was er veel werkloosheid en met creativiteit was geen brood te verdienen. Mijn ouders zeiden waarom ga je niet de zorg in? Braaf, zoals ik was, ben ik de ziekenverzorging opleiding gaan volgen in Kerkrade. Ofschoon het niet meer verplicht was om intern te verblijven heb ik dat wel gedaan omdat het praktisch was, zeker na een avonddienst te hebben gedraaid.
In begin verstond ik de lokale mensen helemaal niet. Je moet denken het was 1983 en de mensen in het verpleeghuis waren rond 1900 geboren, dus die hadden geen Nederlandse taal geleerd en spraken alleen dialect. Ofschoon er ook mensen vanuit Rotterdam verzorgd werden, was het een mengelmoesje van verschillende talen
Dit zorgde ervoor dat ik toch na verloop van tijd ook menig woordje Kerkraads dialect sprak. Na mijn opleiding ging ik in Hoensbroek werken en ik kreeg te horen dat men hoorde dat ik uit Kerkrade kwam.
Taal is altijd een switch geweest voor mij. De eerste vijf jaar groeide ik op in Brabant en kwam daarna naar Limburg toe. Mijn ouders spreken nog steeds Brabants dialect. Mogelijk is zo ook mijn vertaalslag ontstaan mensen en bomen.

Ofschoon ik het werk in de zorg wel leuk heb ervaren, merkte ik toch dat mijn passie voor de kunst de overhand bleef behouden in mijn leven. Met als gevolg dat ik naast mijn werk, bij zorginstelling Sevagram locatie Plataan/Molenpark, in Maastricht de kunstacademie (1994-1999) ging volgen, drie avonden per week en tien jaar later in 2009 de docentenopleiding.

Dit zorgde dat ik eigenlijk een dubbel leven leidde met alle gevolgen van dien. Zo ging ik s avonds na de les weer de nachtdienst in met verf onder mijn nagels. Of bezocht ik overdag de Tefaf in Maastricht en ging vervolgens weer naar het verpleeghuis om mensen te verzorgen. Twee compleet andere werelden die wel van nut waren voor mijn verdere ontwikkeling. In mijn kunstwerken gaan kleuren veelal vloeiend in elkaar over qua nuance verschillen, zo ook mijn overgang van mijn reguliere werk een mijn kunstexpressie. De kunst zorgde ervoor dat ik niet mijn werk mee naar huis nam en gaf mij ontspanning en werkt zelfs bijna meditatief voor mij.

Na mijn docentenopleiding heb ik ook meegedaan met het olifanten kunstwerkproject hier in Heerlen. De olifant die ik had geschilderd stond destijds bij het gemeentehuis hier in Heerlen., inmiddels op het Gebrookerplein in Hoensbroek De basiskleur was blauw, mijn kleur die ik altijd gebruik als ondergrond. De kleur blauw was mij opgevallen tijdens een theatervoorstelling van Joep van het Hek, waarbij men ook op het podium met kleuren werkt. De kleur blauw brengt duidelijk iets naar voren en is dan ook de basis vanwaar ik vertrek. Zou ik op een witte doek schilderen dan associeer ik dat met mijn uniform in de zorg. Op de olifant had ik een grote rode boom geschilderd met schoenen erin. De schoenen representeerde de verschillende fases van het leven, variërend van babyschoenen tot modieuze schoenen maar ook orthopedische schoenen.

Mede door dit kunstproject in 2010 heb ik niet gesolliciteerd in het onderwijs en werd ik na het afsluiten van het project gevraagd om kunstprojecten op te zetten bij Sevagram, waar ik me nu voornamelijk mee bezig houd.  Destijds bestond dat nog niet dus ben op Google gaan zoeken hoe ik dat vorm kon gaan geven. Kunst zou dan een verbindende factor moeten worden was het uitgangspunt.

Een voorbeeld van de projecten die ik binnen Sevagram uitzet is; In Heerlerheide was de vraag voor een bankje bij de ingang, die weer dient als plek waar ouderen kunnen zitten als ze op vervoer wachten. Nu kun je natuurlijk wel een bank kopen in een of ander tuincentrum om het probleem op te lossen, maar wij hebben er een project van gemaakt “Social Sofa” waarbij ouderen samen met kinderen van de basisschool en buurtbewoners een bank van mozaïek maakte. Door samen aan zo’n bank te werken ontstaan er weer onderlinge contacten die bijvoorbeeld de eenzaamheid kunnen doorbreken en nieuwe vriendschappen laat ontstaan.

Daarnaast ben ik ook nog actief in de lokale politiek bij de Oudere Partij Heerlen waarbij ik vanuit de praktijk meedenk, zowel vanuit de zorg, onderwijs als kunst en cultuur.

Zelf vind ik educatie voor ouderen ook erg belangrijk omdat ze het vroeger nooit hebben gekend. Zo neem ik ze wel eens mee naar tentoonstellingen van kunstenaars, waardoor het wereldbeeld wordt verbreed van de oudere. Dat wordt erg enthousiast ontvangen en dan krijg ik vaak te horen; daar hadden we vroeger helemaal geen tijd voor. Het was of werken, of het huishouden en verder was er niet gek veel dan zorgen dat het gezin draaiende bleef.
Kom ik laat je wat van mijn werken zien, trouwens wist je dat ik zelf ook fotografeer. Kijk hier zie je foto’s van mensen die ik later op dezelfde plek weer fotografeerde in Heerlen of het fotoproject van Luik, waarmee ik in 2001 ben begonnen om ieder acht jaar het straatbeeld van Luik vast te leggen. Soms schilder ik ook over foto’s heen, waardoor de mens eigenlijk vager wordt op de achtergrond. Zelf zie ik dat laatste als een vorm van dementie die ik uitbeeld. De omgeving is helder maar de mens ziet het vaag door hun ziekte.” Hiermee sloot Brigitta haar verhaal af.

Als ik naar het werk kijk zie ik na jouw verhaal weer hele andere dingen, de mensen waar je overheen schildert kijken allemaal naar dezelfde omgeving maar doordat we allemaal een andere achtergrond hebben, die niet altijd zichtbaar is, en niet allemaal dezelfde taal spreken, interpreteren we de omgeving allemaal anders waardoor de communicatie onderling ruis oplevert. Zo zie je maar kunst is op vele manieren te bekijken, net als het hele leven waarbij er geen absolute realiteit is maar de perceptie die we eraan toe gaan kennen.